چیدمان آجر که به شیوه‌ها و طرح‌های گوناگون انجام می‌شود، یکی از موارد کلیدی در معماری و ساخت‌وساز به شمار می‌رود. از گذشته تا امروز، الگوهای آجرچینی نه‌تنها جلوه‌ای زیبا به بناها بخشیده‌اند، بلکه در افزایش استحکام و ماندگاری آن‌ها نیز نقش داشته‌اند. در این مطلب، انواع روش‌های سنتی و مدرن آجرچینی و کاربردهای هر یک را بررسی خواهیم کرد. اگر به دنبال انتخاب آجر نسوز برای نمای ساختمان خود هستید، آشنایی با سبک‌های مختلف اجرا می‌تواند در تصمیم‌گیری به شما کمک کند.

اهمیت انتخاب الگوهای آجرچینی

انتخاب دقیق الگوهای آجرچینی سنتی و مدرن برای دیوار، از اهمیت بالایی برخوردار است و باید توسط مجریان پروژه بادقت انجام شود. در طراحی نمای آجری، هدف اصلی ایجاد اتصال میان خطوط عمودی در هر ردیف از آجرچینی است. این موضوع باعث می‌شود که وزن آجرها به شکلی یکنواخت به سطوح زیرین و در نهایت به پی ساختمان منتقل شود.

مدل‌های مختلف آجرچینی تأثیر مستقیمی بر استحکام سازه دارند و تحقیقات نشان داده که برخی از آن‌ها موجب افزایش پایداری ساختمان می‌شوند. استفاده از الگوهای منظم در چیدمان آجرها نه‌تنها نمایی زیباتر ایجاد می‌کند، بلکه موجب سرعت‌بخشیدن به روند اجرای نما نیز می‌شود.

بنابراین، مجریان پروژه باید بادقت سبک و الگوی مناسب را برای اجرا انتخاب کنند. همچنین، هنگام خرید آجرهای مورد نیاز، از جمله آجرهای مورد استفاده در شهرک‌سازی، بررسی دقیق مشخصات فنی و کیفی آن‌ها ضروری است تا از مطابقت آن‌ها با نیازهای پروژه اطمینان حاصل شود.

معروف‌ترین الگوهای آجرچینی

آجرچینی عموماً به دو سبک سنتی و مدرن انجام می‌شود که در ادامه به بررسی انواع آن خواهیم پرداخت. در میان الگوهای آجرچینی مدرن، می‌توان به تکنیک‌هایی مانند آجرکاری فخر و مدین و آجرکاری بادبزنی اشاره کرد. در مقابل، آجرچینی سنتی از تنوع بیشتری برخوردار است و بسیاری از شیوه‌های آن ریشه در معماری اسلامی دارند.

اگرچه امروزه این سبک کمتر در ساختمان‌های جدید به کار می‌رود، اما در بناهای تاریخی نمونه‌های متنوعی از چیدمان آجر در نما قابل‌مشاهده است. در ادامه، برخی از مهم‌ترین روش‌های آجرچینی نما را با جزئیات بیشتری بررسی خواهیم کرد.

1. آجرچینی فخر و مدین
2. آجرچینی هشت و گیر
3. آجرچینی بادبزنی
4. آجرچینی آبشاری
5. آجرچینی مشبک جناغی
6. آجرچینی نیمانیم
7. آجرچینی کله راسته

آجرچینی فخر و مدین

آجرچینی فخر و مدین که به آن مشبک آجری نیز گفته می‌شود، یکی از اصیل‌ترین و پرکاربردترین الگوهای معماری اسلامی و ایرانی محسوب می‌شود. در این روش، آجرها به‌صورت شبکه‌ای با ایجاد روزنه‌هایی در اشکال هندسی مانند شش‌ضلعی، لوزی یا سایر فرم‌ها چیده می‌شوند. واژه “فخر” به معنای گل پخته یا سفال و “مدین” به مفهوم حفره است.

این سبک آجرچینی بیشتر در نمای بیرونی ساختمان‌ها و همچنین در بخش‌های داخلی به‌عنوان جزئی از طراحی دکوراسیون به کار می‌رود. ویژگی بارز این روش، زیبایی منحصربه‌فرد آن است که با تکرار الگوهای هندسی، جلوه‌ای خاص به بنا می‌بخشد. علاوه بر جذابیت بصری، استفاده از آجر مرغوب در این شیوه باعث افزایش استحکام و دوام ساختمان می‌شود.

برای ارتباط با دفتر مرکزی “آجرنسوز نما آذرخش، بزرگترین تولید کننده آجر نسوز نما در خاورمیانه” با شماره 0212721 تماس بگیرید.

آجرچینی هشت و گیر

در این شیوه از الگوهای آجرچینی، اصطلاح “هشت” به بخش‌های برجسته و “گیر” به قسمت‌های فرورفته در ساختار نما اشاره دارد. در این روش، آجرها به‌گونه‌ای چیده می‌شوند که سطوح برجسته و فرورفته در کنار یکدیگر قرار گرفته و الگوهای منحصربه‌فردی ایجاد کنند. این سبک آجرچینی علاوه بر زیبایی بصری، با ایجاد سایه‌های طبیعی روی سطح نما، جلوه‌ای جذاب به ساختمان می‌بخشد.

یکی از ویژگی‌های بارز این تکنیک، امکان طراحی الگوهای خلاقانه و متنوع است که به معماران اجازه می‌دهد طرح‌های منحصربه‌فردی را برای نمای ساختمان خلق کنند. با استفاده از این روش، می‌توان نمای آجری را از یکنواختی خارج کرده و به آن بعد و عمق بیشتری بخشید.

آجرچینی بادبزنی

آجرچینی بادبزنی یکی از الگوهای آجرچینی است که بسیار چشم‌نواز است. در این الگو، آجرنما ها به‌صورت گروه‌های دوتایی، سه‌تایی یا چهارتایی در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند. نحوه چیدمان این گروه‌ها به‌گونه‌ای است که یک ردیف به‌صورت عمودی و ردیف مجاور به‌صورت افقی چیده می‌شود، به‌طوری که زاویه بین آن‌ها ۹۰ درجه است.

این سبک چیدمان، الگوی منحصربه‌فردی ایجاد می‌کند که جلوه‌ای خاص و متمایز به نمای دیوارها می‌بخشد. این روش آجرچینی علاوه بر نمای خارجی ساختمان‌ها، در دیوارهای تزیینی داخلی و حتی کف‌سازی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

آجرچینی آبشاری

یکی از الگوهای آجرچینی مدرن و چشم‌نواز در طراحی نما، آجرچینی آبشاری است که با چیدمانی خاص، ظاهری مشابه با جریان آبشار ایجاد می‌کند. در این روش، آجرها به‌گونه‌ای قرار می‌گیرند که حس حرکت و پویایی را به دیوار منتقل می‌کنند. این الگو معمولاً در نماهای بیرونی ساختمان‌ها، دیوارهای تزیینی داخلی، لابی هتل‌ها، مراکز تجاری و ساختمان‌های اداری مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ویژگی منحصربه‌فرد این نوع آجرچینی، ترکیب آن با نورپردازی است که با ایجاد سایه و انعکاس نور، جلوه‌ای چشمگیر و متنوع به فضا می‌بخشد. این طرح با آجرهای رنگی از جمله سفید، طوسی و سایر رنگ‌های آجرنسوز قابل‌اجرا است و می‌تواند به نمای ساختمان جلوه‌ای مدرن و خلاقانه ببخشد.

آجرچینی مشبک جناغی

در این روش، آجرها به طور مورب و در زاویه ۴۵ درجه نسبت به سطح زمین و ۹۰ درجه نسبت به یکدیگر چیده می‌شوند. در این الگو، آجرها به طور متناوب و به‌صورت زیگزاگی قرار می‌گیرند و شکلی شبیه به الگوی جناغی ایجاد می‌شود. این شیوه چیدمان نه‌تنها به تقویت استحکام ساختمان کمک می‌کند، بلکه ظاهر برجسته و متفاوتی به نمای دیوارها می‌بخشد و زیبایی خاصی به فضای محیط می‌افزاید.

آجرچینی مشبک جناغی از انواع آجرچینی‌های بسیار قدیمی و سنتی است که از گذشته تا به امروز در معماری ایرانی کاربرد داشته است.

آجرچینی نیمانیم

روش آجرچینی نیمانیم از پرکاربردترین روش‌های آجرچینی است و در این نوع چیدمان آجر بگونه‌است که شروع آجر در ردیف بالا دقیقاً در وسط آجر ردیف پایین است.

آجرچینی کله راسته

در این نوع آجرچینی، یک رج طول یا راسته آجر و رج دیگر کله آجر چیده می‌شود این نوع آجرچینی نیز استحکام بالایی دارد.

 جمع‌بندی

الگوهای آجرچینی در معماری، نقش مهمی در زیبایی، استحکام و دوام بناها دارند. از گذشته تا امروز، انواع مختلف آجرچینی، از جمله الگوهای سنتی مانند فخر و مدین، هشت و گیر، حصیری و بادبزنی تا سبک‌های مدرن‌تر، به طور گسترده در طراحی نماهای ساختمان‌ها استفاده شده‌اند.

هر الگو باتوجه‌به نحوه چیدمان آجرها، جلوه خاصی به فضای داخلی و خارجی ساختمان می‌بخشد و بر استحکام سازه تأثیر می‌گذارد. انتخاب الگوی مناسب آجرچینی نه‌تنها به زیبایی بنا کمک می‌کند، بلکه به افزایش مقاومت و ماندگاری آن نیز می‌انجامد.

مستر ساختمان